Σαξονία

Σαξονία
(Sachsen). Ιστορική περιοχή της κεντρικής Γερμανίας. Συνορεύει με την Τσεχοσλοβακία προς ΝΑ, με την Κάτω Σαξονία και τη Βαυαρία, αντίστοιχα προς ΒΔ και προς ΝΔ, με το Βρανδεμβούργο προς ΒΑ, με τη Σιλεσία (που σήμερα είναι σχεδόν ολόκληρη πολωνική) προς Α και με τη Θουριγγία προς Δ. Αποτελείται από την καθαυτό Σαξονία προς ΝΑ, που αντιστοιχεί σε μεγάλες γραμμές με το έδαφος του βασιλείου της Σ., και από την επαρχία, και αργότερα ομόσπονδο κράτος, από το 1947, της Σαξονίας - Ανχαλτ, προς ΒΔ, που ιδρύθηκε το 1945 με τη συγχώνευση της αρχαίας πρωσικής επαρχίας της Σ. (η οποία ιδρύθηκε το 1816) και του εδάφους της Ανχαλντ. Το 1952, ύστερα από τη νέα πολιτικοδιοικητική αναδιάρθρωση της πρώην Λαϊκής Γερμανικής Δημοκρατίας, τα δυο ομόσπονδα κρατίδια (Lander) της Σ. και της Σαξονίας - Ανχαλτ χωρίστηκαν στα διοικητικά διαμερίσματα (Bezurke) Δρέσδης, Καρλ - Μαρξ - Στατ και Λιψίας (Σ.), Χάλλης και Μαγδεμβούργου (Σαξονία - Άνχαλτ). Μετά την ενοποίηση της Γερμανίας η περιοχή αποτέλεσε τα ομόσπονδα κρατίδια της Σαξονίας με πρωτεύουσα τη Δρέσδη και της Σαξονίας - Ανχαλτ με πρωτεύουσα το Μαγδεμβούργο. Η Σ. διασχίζει ένα εκτεταμένο τμήμα των Μέσων Ορέων (Mittelgebirge), που εκτείνονται στη βορειοδυτική πλευρά των Μεταλλοφόρων Ορέων (Erzgebirge), στα ανάγλυφα της Λουσατίας, στο ανατολικό Χαρτς, στον «κόλπο» της πεδιάδας της Λιψίας και σε μεγάλο μέρος του μέσου τμήματος της λεκάνης του Έλβα. Ο μεγαλύτερος συλλέκτης των νερών είναι ο Έλβας, που τη διασχίζει ολόκληρη ρέοντας προς τα ΒΔ και ύστερα προς τα Β. Σ’ αυτόν χύνονται οι Σβάρτσε Έλστερ, Μούλντε, Σάαλε και Χάφελ Το κλίμα είναι ημιηπειρωτικό· οι βροχοπτώσεις είναι άφθονες, ιδιαίτερα στα ανάγλυφα που είναι πιο εκτεθειμένα στους υγρούς δυτικούς ανέμους. Η οικονομία της Σ. βασίζεται στη γεωργία (πατάτες, ζαχαρότευτλα, δημητριακά), στην κτηνοτροφία βοοειδών, προβατοειδών και χοίρων, στην εκμετάλλευση του υπεδάφους (κάλιο, λιγνίτης, γαιάνθρακες, χαλκός κλπ.),αλλά ιδιαίτερα στη μεταποιητική βιομηχανία, που ακμάζει προπάντων στους τομείς εριουργίας και βαμβακουργίας, οργάνων ακριβείας και οπτικών ειδών και σε μικρότερο βαθμό στους τομείς ειδών διατροφής (αλευροποιία και ζυθοποιία), μεταλλομηχανουργίας, χημικών προϊόντων, ειδών ένδυσης και υπόδησης. Κυριότερες πόλεις είναι οι Ντέσαου, Δρέσδη, Γκαΐρλιτς, Χάλε αν ντερ Σάαλε, Καρλ - Μαρξ - Στατ, Λιψία, Μαγδεμβούργο, Πλάουεν και Τσβίκαου. Το Ντέσαου (101.262 κάτ.), που βρίσκεται στην Ανχαλτ, στη συμβολή των ποταμών Μούλντε και Έλβα, είναι παλιά πόλη βενδικής προέλευσης και υπέστη σοβαρότατες ζημιές κατά το B’ Παγκόσμιο πόλεμο. Επί του Νάισε της Λουσατίας βρίσκεται το Γκαίρλιτς, (86.421 κάτ.), που ιδρύθηκε το 13o αι. και αναπτύχθηκε σε κυριότερο εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο της άνω Λουσατίας· στην αντίθετη όχθη του ποταμού βρίσκονται οι ανατολικές συνοικίες της πόλης, που από το 1945 αποτελούν χωριστή πόλη σε πολωνικό έδαφος. Το Γκαίρλιτς ιστορικά συνδέεται με το γειτονικό έδαφος της Σιλεσίας, αλλά διοικητικά εξαρτιέται σήμερα από τα περιφερειακά όργανα της Δρέσδης. Η Χάλε (Χάλε α ντερ Σάαλε, 230.728 κάτ.), που βρίσκεται στη Σαξονία - Ανχαλτ στη δεξιά όχθη του ποταμού Σάαλε, είναι παλιά πόλη, γνωστή και για το πανεπιστήμιο της, που ιδρύθηκε στα τέλη του 17ου αι., και απορροφήθηκε το 1817 από το πανεπιστήμιο της Βιττεμβέργης, και για τις βιομηχανικές της δραστηριότητες η Χάλε είναι πατρίδα του Χαίντελ· το Πλάουεν (Πλάουεν ιμ Φόγκτλαντ, 81.279 κάτ.) είναι παλιά σαξονική πόλη που ιδρύθηκε από τους Βένδους· βρίσκεται στους πρόποδες των Ερτσγκεμπίργκε και είναι σπουδαίο κέντρο υφαντουργίας με πολλά μνημεία του παρελθόντος της. Αξιόλογο κέντρο υφαντουργίας είναι επίσης το Τσβίκαου (118 914 κάτ.), που ιδρύθηκε τον 11o αι. στην καρδιά της Σαξονίας.Ιστορία. — Η Σ., που κατακτήθηκε και εκχριστιανίστηκε από τον Καρλομάγνο (771 - 804), αποτέλεσε ένα από τα δουκάτα της μεσαιωνικής Γερμανίας και οι δούκες της υπήρξαν επί ένα περίπου αιώνα (918 - 1024) βασιλιάδες. Από τον οίκο των Μπίλουνγκ πέρασε στον αυτοκράτορα Λοθάριο B’ του Σούπλινμπουργκ και από αυτόν στον οίκο της Βαυαρίας, από τον οποίο την αφαίρεσε το 1180 ο Φρειδερίκος Βαρβαρόσσας. Στους γιους του Ερρίκου του Λέοντα έμειναν μόνο τα ανατολικότερα εδάφη. Το 1422 το δουκάτο της Σ. και το εκλεκτορικό αξίωμα που συνδεόταν με αυτό ως το 1356, παραχωρήθηκαν από τον αυτοκράτορα Σιγι-σμούνδο στο Φρειδερίκο των Βεττίνων και ύστερα στους εγγονούς του Ερνέστο και Αλβέρτο. Το εκλεκτορικό αξίωμα παράμεινε στην ερνεστινή γραμμή ως τη μάχη της Μύλμπεργκ (1547), στην οποία ο Ιωάννης Φρειδερίκος αιχμαλωτίστηκε από τον Κάρολο E’, και ύστερα περιήλθε στην αλβερτινή γραμμή με το Μαυρίκιο (1547 - 53), οι απόγονοι του οποίου έμειναν στο θρόνο ως το 1918. Με τους ερνεστινούς Φρειδερίκο το Σοφό (1486 - 1525), Ιωάννη το Σταθερό (1525 - 32), Ιωάννη Φρειδερίκο (1542 - 47) και με τους αλβερτινούς Μαυρίκιο και Αύγουστο (1553 - 86), οι δούκες της Σ. υπήρξαν το προπύργιο του λουθηρανισμού. Οι διάδοχοί τους όμως έχασαν το πρωτείο αυτό. Κατά τον Τριακονταετή πόλεμο ο Γεώργιος A’ (1611 - 56), αν και πέτυχε την κατάκτηση της Λουσατίας, τασσόμενος πότε με τους Αψβούργους και πότε με τους Σουηδούς, άφησε να του ξεφύγει η πολιτική εξουσία επί των ηγεμόνων της αυτοκρατορίας προς όφελος του Βρανδεμβούργου. Ο εκλέκτορας Φρειδερίκος Αύγουστος B’ (1649 - 1733) προσχωρώντας στον καθολικισμό έλαβε το στέμμα της Πολωνίας, αλλά ζημίωσε τη Σ. (που είχε εμπλακεί σε πολέμους και είχε εξαντληθεί οικονομικά) και το πρωτείο του λουθηρανισμού στη Γερμανία. Ο γιος του Φρειδερίκος Αύγουστος Γ’, αφού ξεπέρασε τη μεγάλη κρίση της πολωνικής διαδοχής, διατήρησε το στέμμα της Πολωνίας. Ο διάδοχος του Φρειδερίκος Αύγουστος Δ’ (1763 - 1827) οδήγησε τη Σ. το 1792 εναντίον της Γαλλίας και το 1806 βοήθησε την Πρωσία κατά του Ναπολέοντα, αλλά μετά τη μάχη της Ιένας πέρασε στο αντίπαλο στρατόπεδο και δέχτηκε ν’ αποτελέσει μέρος της Ρηνανικής Ομοσπονδίας. Ο Ναπολέων τον αντάμειψε με το βασιλικό τίτλο και την παραχώρηση του Μεγάλου δουκάτου της Βαρσοβίας. Παράμεινε πιστός στον αυτοκράτορα ακόμα και μετά την πανωλεθρία του στη Ρωσία- αιχμαλωτίστηκε από τους συμμάχους στη μάχη της Λιψίας (1813), είδε να αμφισβητείται η νομιμότητα του στέμματος του από το Συνέδριο της Βιέννης, και αναγκάστηκε να παραχωρήσει στην Πρωσία τις βόρειες περιοχές της Σαξονίας. Την εποχή του Βίσμαρκ, όταν πραγματοποιήθηκε η ενοποίηση της Γερμανίας, η Σ. τάχτηκε με το μέρος της Αυστρίας το 1866, αλλά μετά την ήττα της τελευταίας ο βασιλιάς Ιωάννης (1854 - 73) προσχώρησε στην ομοσπονδία του Βορρά υπό την αιγίδα της Πρωσίας και το 1870 - 71 έλαβε μέρος στον πόλεμο κατά της Γαλλίας κι έτσι η Σ. αποτέλεσε τμήμα της ομόσπονδης γερμανικής αυτοκρατορίας. Με την πτώση της δυναστείας το 1918, η Σ. έγινε κράτος (Land) της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης ως την άνοδο του Χίτλερ. Μετά το B’ Παγκόσμιο πόλεμο ενσωματώθηκε στην πρώην Λαϊκή Γερμανική Δημοκρατία. Ασημένιο νόμισμα της Σαξονίας, που εικονίζει τον Ιωάννη Φρειδερίκο τον A’, έναν από τους σπουδαιότερους εκλέκτορές της. Το βασίλειο της Σαξονίας μετά το συνέδριο της Βιέννης (1815). Το δουκάτο της Σαξονίας κατά την εποχή του Όθωνα (10ος αιώνας). Ανάγλυφο από ελεφαντοστό που χρησιμοποιήθηκε για το δέσιμο χειρόγραφου, το οποίο δόθηκε ως δώρο στον αυτοκράτορα της Γερμανίας Όθωνα B’.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • Σαξονία, Κάτω — (Niedersachsen). Ομόσπονδο κράτος (Land) της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, στο βόρειο τμήμα της. Έχει έκταση 47 349 τ. χλμ. και πληθυσμό 7 283 795 κατοίκους. Πρωτεύουσα είναι το Ανόβερο. Βρέχεται προς τα ΒΔ από τη Βόρεια θάλασσα, κατά… …   Dictionary of Greek

  • Σαξονία — η επαρχία της Γερμανίας …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Ούγος του Αγίου Βίκτορα — (Σαξονία περ. 1096 – Παρίσι 1141). Γερμανός θεολόγος. Εισήλθε περίπου το 1115 1118 στο μεγάλο εκείνο κέντρο μυστικιστικής σκέψης του 12ου αι., που ήταν το παρισινό αβαείο των μοναχών του Αγίου Βίκτωρα, όπου υπήρξε μαθητής του Γουλιέλμου του Σαμπώ …   Dictionary of Greek

  • Γερμανία — Επίσημη ονομασία: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας Προηγούμενη ονομασία (1948 90): Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (ή Δυτική Γερμανία) & Γερμανική Λαϊκή Δημοκρατία) Έκταση: 357.021 τ.χλμ Πληθυσμός: 82.440.309 κάτ. (2000) Πρωτεύουσα:… …   Dictionary of Greek

  • Φρειδερίκος — I Όνομα δουκών, πριγκίπων και εκλεκτόρων. 1. Φ. B’ ο Μαχητής. Δούκας της Αυστρίας (1236 46). Διαδέχτηκε στην εξουσία τον πατέρα του Λεοπόλδο ΣΤ’ τον Ένδοξο και, εξαιτίας της αυταρχικότητας και του φιλοπόλεμου χαρακτήρα του, ήρθε πολλές φορές σε… …   Dictionary of Greek

  • Ερρίκος — I (Enrico, 1174 – 1216). Λατίνος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης (1205 16). Πήρε μέρος στην Δ’ Σταυροφορία (1201) και στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (1204). Ανακηρύχθηκε αντιβασιλιάς το 1205, όταν ο αυτοκράτορας αδελφός του, Βαλδουίνος… …   Dictionary of Greek

  • Σάξονας — ο, η, Ν 1. ο κάτοικος τής Σαξονίας ή αυτός που κατάγεται από τη Σαξονία 2. στον πληθ. οι Σάξονες αρχαίος γερμανικός λαός που αρχικά κατοικούσε στην περιοχή τού σημερινού Σλέσβιχ και στα παράλια τής Βαλτικής, αλλά μετά τον 5ο και ώς τον 8ο αιώνα… …   Dictionary of Greek

  • σαξονικός — ή, ό, Ν αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη Σαξονία ή στους Σάξονες («σαξονικό κάτοπτρο» ο αρχαιότερος γερμανικός κώδικας δικαίου, ο οποίος συντάχθηκε τον 12ο αιώνα). [ΕΤΥΜΟΛ. < Σαξονία. Η λ. μαρτυρείται από το 1874 στον Κ. Σ. Κόντο] …   Dictionary of Greek

  • σαξόνιος — α, ο, Ν [Σαξονία] 1. σαξονικός 2. φρ. «σαξόνια βαθμίδα» ή, απλώς, «το σαξόνιο» γεωλ. υποδιαίρεση τού μέσου περμίου και τών πετρωμάτων που σχηματίστηκαν κατά τη διάρκειά της, υποδιαίρεση η οποία ακολουθεί την ωτούνια βαθμίδα και προηγείται της… …   Dictionary of Greek

  • ακρ ή άκρο — (acre). Αγγλοσαξονική μονάδα επιφάνειας, με ποικίλες κατά τόπους αντιστοιχίες προς το δεκαδικό σύστημα. Η λέξη είναι νορμανδικής προέλευσης και δεν έχει καμία σχέση με την ελληνική λέξη άκρο. Η λέξη αυτή παράγεται από το aecer, που σημαίνει… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”